Avrupa Sigorta Sektöründe Artan Düzenleyici Zorluklar
Dünya çapında tanınan bir kredi derecelendirme kuruluşu olan Fitch Ratings, Avrupa sigorta sektörünün karşılaşmayı beklediği artan düzenleyici zorlukları ve bunlarla ilişkili maliyetleri vurgulamıştır. Bu durum, Avrupa Sigorta ve Mesleki Emeklilik Otoritesi (EIOPA) tarafından yapay zeka (AI) ile ilgili yönetişim ve risk yönetimi uygulamalarını geliştirmeyi amaçlayan bir kamu danışmanlığı başlatılmasıyla ortaya çıkmaktadır. Bu danışmanlık, 12 Şubat 2025 tarihinde başlayacak ve sigorta düzenleyicilerinin Avrupa Komisyonu’nun Temmuz 2024’te tanıtılan AI Yasası’nda yer alan hükümleri nasıl yorumlayıp uygulayacaklarını şekillendirmede kritik bir rol oynaması beklenmektedir. Bu Yasa, AI teknolojilerinin artan kullanımına bağlı olarak yükselen riskleri ele almayı hedeflemektedir.
AI, sigorta değer zincirinin giderek daha ayrılmaz bir parçası haline gelmiş olup, fiyatlandırma, sigorta alma, hasar yönetimi, dolandırıcılık tespiti ve satış gibi çeşitli yönleri etkilemektedir. Fitch Ratings’e göre, EIOPA’nın Mayıs 2024’te yayımlanan Dijitalleşme Raporu, sigortacıların önemli bir kısmının zaten AI teknolojisini benimsediğini göstermektedir. Özellikle, %50 oranında hayat dışı sigortacılar ve %24 oranında hayat sigortacıları AI tabanlı sistemler uygulamıştır; bu benimseme oranının, üretken AI ve temel modeller gibi ilerlemelerle birlikte önümüzdeki yıllarda artmaya devam etmesi beklenmektedir.
AI’nin sigorta endüstrisindeki varlığı genişledikçe, bu teknolojilerin uygulanmasının sorumlu, şeffaf ve etik olmasını sağlamak için düzenleyici ortam da evrim geçirmektedir. Fitch Ratings, artan düzenleyici taleplerin sigortacılar için operasyonel maliyetleri artıracağını kabul etmekle birlikte, bu daha sıkı denetim önlemlerinin sektöre nihayetinde fayda sağlayacağını, yeter ki daha sağlam ve etik uygulamaları teşvik etsinler, vurgulamaktadır.
Ancak, AI’nin sigorta operasyonlarına entegre edilmesiyle ilişkili doğası gereği bazı riskler bulunmaktadır. En büyük endişelerden biri, belirli AI sistemlerinin opaklığıdır; bu durum, çeşitli eylemlerin altında yatan karar verme süreçlerini gizleyebilmektedir. Bu şeffaflık eksikliği, yanlış veya temsili olmayan eğitim verilerinden kaynaklanabilen önyargılara veya ayrımcı sonuçlara yol açabilir. Ayrıca, kapsamlı veri setlerine ve karmaşık algoritmalara olan ağır bağımlılık, hatalar riskini artırmakta ve bu da yanlış risk fiyatlaması veya diğer finansal yükümlülüklere neden olabilmektedir.
Bu zorlukları ele almak için, AI Yasası sigortacıların kapsamlı risk yönetimi çerçeveleri geliştirmesini zorunlu kılmaktadır. Yasa, AI uygulamalarını dört farklı risk seviyesine ayıran katmanlı bir yaklaşım benimsemektedir: ‘minimal risk’, ‘şeffaflık riski’, ‘yüksek risk’ ve ‘kabul edilemez risk’. Her kategori, farklı düzenleyici gerekliliklere tabi olacaktır. Özellikle hayat ve sağlık sigortası değerlendirmelerinde kullanılan yüksek riskli AI uygulamaları sıkı yükümlülüklerle karşılaşırken, daha düşük riskli uygulamalar mevcut sektöre özgü düzenlemelere tabi olmaya devam edecektir.
Fitch Ratings ayrıca, sigortacıların AI Yasası’nın geniş, sektörler arası çerçevesinde önemli zorluklarla karşılaşacaklarını ve bunun, düzenlenmiş sigorta ortamında AI entegrasyonunu karmaşık hale getirebileceğini belirtmektedir. Bu nedenle, sigortacıların uyumu sürdürmek amacıyla iç uzmanlık geliştirmeleri veya üçüncü parti sağlayıcılarla ortaklıklar kurmaları muhtemelen gerekli olacaktır.
AI Yasası’nın hükümlerinin Ağustos 2026 itibarıyla tam olarak yürürlüğe girmesi planlanmaktadır; bu durum sigortacılara uygulamalarını uyarlama fırsatı sunmaktadır. Yine de, Fitch Ratings uyumsuzluğun önemli cezalara yol açabileceği konusunda uyarıda bulunmakta ve proaktif uyum stratejileri geliştirilmesinin kritik önemini vurgulamaktadır. Ayrıca, sigortacıların mevcut AI araçlarını yeni düzenleyici politikalarla uyumlu hale getirmek için yatırım yapmaları gerekecek, bu da operasyonlarına ek bir mali yük getirecektir.
Kaynak: Reinsurance News
